Por veces convén adentrarse nun libro sen temor. Deixarse arrastrar polas palabras sen resistencia, da mesma maneira que se deixou ir verso dentro a man que as escribiu. Isto é algo que eu recomendaría facer de aquí en diante, nas páxinas sucesivas deste poemario que Teresa teceu coa complicidade das horas serenas: convén deixarse arrolar pola súa voz. Eu diría que esas horas nas que ela escribiu foron nocturnas, porque é un libro cheo de sombras, de silencios, de sons amortecidos pola lúa nacente, pero seguramente é pura invención, só unha sensación miña. Sexa como sexa, é unha sensación da que desfruto. O que si é seguro é que é un libro que nos retrata, que fala de quen le moito máis que de quen escribe. Porque nel podemos atopar as mesmas ansias, devezos, temores e luces que cada día nos saen ao camiño a cada unha de nós. Digo isto por varias razóns. A primeira delas é que as imaxes que compoñen o poemario son tan cotiás e próximas como a vista que se deita baixo as nosas ventás. A natureza que o percorre é nosa: por veces atlántica, por veces rural, por veces urbana, pero sempre reflexo do sentir do eu ou antítese que o ispe. De maneira que na poesía de Teresa a natureza non é só paisaxe, non é un decorado. É a expresión mesma do eu: teme e latexa, vela e descansa, sofre e ri con ela. E fai todo iso tamén con nós, que sentimos con cada fotograma cada vez que nos detemos nun destes poemas. Pero sobre todo artella imaxes próximas, cotiás, coñecidas. Partindo do que compartimos é máis sinxelo chegar a quen le coa familiaridade dunha amiga. Así se presenta a poesía de Teresa, apegada a nós. Apegada a ela.
Atoparnos, como digo, neste libro é tamén sinxelo porque Teresa escribe co latexo de quen sabe que a literatura pode tamén sandar. A literatura pode calmar as feridas e baixar as febres de quen a crea e de quen a volve facer vivir ao lela. Isto é algo que semella que a autora sabe ben, que coñece de primeira man. Por iso ela é quen de escribir poemas íntimos á par de poemas que recollen as preocupacións e desexos de toda unha sociedade, de todas as mulleres, de todas as galegas. É por iso que a súa poesía é ferramenta para construír un mundo mellor, para romper as limitacións ás que a sociedade condena aos seres esquecidos e historicamente desprezados. Teresa non se serve da poesía como dunha postal que se envía para presumir dos lugares fermosas das vacacións. Ela envía auténticas cartas-bomba que poderían estoupar ao contacto coa rebelión axeitada, facendo saltar polos aires o patriarcado, a desigualdade social, a inxustiza secularmente enquistada. A súa é unha voz que non pode apartase da voz de quen sofre. Ela sabe ben que a poesía é un perigo para quen oprime, porque a palabra é o vehículo do pensamento. Aí reside o seu poder: a poesía libera.
Ao mesmo tempo, o libro é unha carballa antiga, a súa sombra abriga. Ten fondas raíces que se chantan baixo a terra que foi fértil moitos anos. Longos pés de árbore que se enredan nas vidas que foron antes que nós, que buscan minas de auga abertas polas esquecidas, polas que estiveron, polas que nos ensinaron e nos conforman. A súa poesía mira por moitas veces ao pasado que compartimos. Non é unha mirada nostálxica, senón de aprendizaxe e de recoñecemento. O pasado persoal acaba sendo tamén o pasado colectivo. O leite. A lentura baixo as hortas. As froiteiras que sosteñen longas xeracións de paxaros. Todo ese pasado non exime do presente e moitos menos do futuro. Non é unha lamentación ou unha ansia de diluírse entre a néboa de onte. É un río calmo no que mirarse. Esa é exactamente a relación que Teresa establece co tempo que foi. Alí se mira para entender o que é e o que algún día será.
A maiores de todo isto, unha vez que te deixas ir nos brazos do poemario, descobres que é un libro de muller libre. Nel arden moitas das preocupacións e sentires que atravesaron durante séculos a todas aquelas que loitaron por non desaparecer na palabra dos homes. Iso é algo que está sempre na poesía de Teresa, que lle sae coa mesma naturalidade que o alentar. E por iso dá gusto atopar poemas que levedan co desexo, que destacan pola súa sensualidade. Poemas de bicos tenros coma o queixo, para dicilo tomando unha das súas comparacións na man. Porque se os medos teñen un sitio importante no libro (o medo a durmir, a deixar de estar alerta, ás cousas terribles que nos poden ocorrer se baixamos a garda…) tamén hai sitio para o desexo e o corpo. Así, o retrato humano que compón o total da obra adquire numerosas faces, tantas como arestas temos cada unha de nós. Tantas como a vida mesma, que xa nos arrastra ao corazón, ao centro mesmo, da poesía.
.jpg)
